İznik’te bazilikanın etrafındaki mezarlıklar gün yüzüne çıkarılıyor

Bursa’nın İznik ilçesindeki bazilikanın etrafında bulunan mezarlıklar, hafriyat çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılıyor.

Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Lideri Papa 14. Leo’nun seyahat edeceğini açıkladığı Bursa’nın İznik ilçesinde, 11 yıl evvel göl kıyısının 20 metre açığında, 1,5-2 metre derinlikte bulunan bazilikada, Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Mustafa Şahin’in bilimsel koordinatörlüğünde 2015’te başlatılan su altı arkeolojik hafriyat ve araştırmalar sürüyor.

Çalışmalar kapsamında bazilika etrafında Hristiyanlara ilişkin olduğu bedellendirilen mezarlıklar bulundu. Islak yer arkeoloji çalışmalarıyla açılan mezarlardaki iskeletler çıkarılarak, antropolog tarafından incelenip belgeleniyor.

Mezarlığın kırılan kiremitleri tamir edildikten sonra iskeletler tekrar ilişkin olduğu yere konuluyor.

Kutsal Pederler Kilisesi ortaya çıktı

Kazının bilimsel danışmanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, AA muhabirine, 2015’te yüzey araştırması olarak başlayan faaliyetlerin, 2016’dan itibaren su altı çalışmalara dönüştüğünü söyledi.

Şahin, 2020 prestijiyle kıyılardan suyun çekildiğini ve şu anda bazilika kalıntısının büyük kısmının açığa çıktığını belirterek, “Biz su altı kazılarını 2021’den sonra bilhassa ıslak yer arkeolojisine dönüştürdük ve sanırım bu hususta Türkiye’de tek araştırma yapan takımız.” diye konuştu.

İznik’in, 325 yılının 20 Mayıs-25 Temmuz tarihlerinde toplanan Birinci Konsil’e mesken sahipliği yapması açısından kıymetli olduğunu vurgulayan Şahin, şunları kaydetti:

“Birinci Konsil’in yapıldığı alana daha sonra ‘Kutsal Pederler Kilisesi’ ismi verilen bir kilise yapılmış. Şu anda bizim hafriyatını sürdürdüğümüz kilisenin Kutsal Pederler Kilisesi olduğu, hafriyat sonuçlarında ortaya çıkmış oldu. Bundan ötürü da Papa, İznik’e geleceğinden ve burada bir ziyaret gerçekleştireceğinden bahsetti. Bu ziyaretin asıl nedeni 325 yılında toplanan Birinci Konsil’in 1700’üncü yıl dönümü olması.”

Şahin, son periyotlarda İznik’te yabancı ziyaretçi sayısında artış gözlemlediklerini lisana getirerek, “Hristiyanlardan edindiğim bilgiye nazaran Papa, rastgele bir halde buraya gelemeyecek olsa bile Papa’nın ağzından bu alanın zikredilmesi ve buraya dikkati çekmesi, ‘Gideceğim’ demesi bile, şu anda hafriyat yapılan kiliseyi bir anda tüm Hristiyan mezhepleri açısından bir manada hac yeri haline getirdi. Gelmiş olduğumuz an prestijiyle İznik, inanç turizmi açısından tekrar çok değerli bir pozisyona geldi.” dedi.

“Bu alanın bir vakitler ‘Hacı Kilisesi’ olarak ziyaret edildiğini görüyoruz”

Şahin, Birinci Konsil’in tüm mezhepler açısından kıymetli olduğuna işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bizler bu ziyaret kapsamında bilhassa kilisenin etrafında yer alan mezarları açığa çıkarmaya çalışıyoruz. Zira bu mezarlar birebir vakitte buranın hem bir şehitlik hem bir mezar kilisesi olduğunu göstermesi açısından da çok değerli. Her iki kavram da yeniden bu alanın bir vakitler ‘Hacı Kilisesi’ olarak ziyaret edildiğini ve hürmet duyulduğunu bize gösteriyor. Hafriyat yaptığımız kilise, arkeolojik datalara nazaran yani 1250’lerden sonra büsbütün gömülerek suların altında kaldı. Bundan ötürü da geçmiş olduğumuz mühlet zarfında büsbütün unutulduğunu ve dikkatlerden kaçtığını söyleyebiliriz.”

Yapılan tanıtımlarla İznik’in inanç turizmi merkezi haline geldiğini lisana getiren Şahin, şu sözleri kullandı:

“Papa’nın ziyareti 1700’üncü yıl açısından ve bu alanın ‘Hacı Kilisesi’ olduğunu göstermesi açısından çok değerli. Kilisenin etrafı, kiliseye yakın defnedilmek isteyen inançlı ve hatırı sayılır Hristiyanların gömüleriyle dolu. Sürdürdüğümüz hafriyat programı çerçevesinde mümkün olduğunca hafriyatlarda mezarın asıl sahiplerini mezardan uzaklaştırmamaya çalışıyoruz. Mezarları açıyoruz, gerekli belgelemeleri yapıyoruz. Tekrar iskeletiyle birlikte üzerini kapatıp, kırılan kiremitlerini sağlamlaştırıp olduğu üzere müdafaaya çalışıyoruz. İleride genetik araştırmalar kelam konusu olursa antropologlarımız tekrar açıp gerekli kısımlarından DNA’larına ulaşabilecek örnekler alacaklardır. Biz etik olarak iskeletleri, poşetlerin içerisine alıp depolara kaldırmayı pek uygun bulmadık. Bir manada da rahatsız etmemeye çalışıyoruz.”

Şahin, bu yıl mayısta başladıkları kazıların eylül sonuna kadar devam edeceğini anlatarak, “Ekip üyelerimiz şu anda 10 kişi civarında. Üniversitelerin tatil olmasıyla sayının 25’e çıkmasını hedefliyoruz. Takımımızda jeologlar, jeofizikçiler, restoratörler yer alıyor. Hasebiyle geniş ve kapsamlı bir çalışma sürdürülüyor.” diye konuştu.

About The Author

admin

See author's posts